چاکرا چیست؟

هر آدمی نيرويی بالقوه براي تکامل در خود دارد و انسان چیزی فراتر از توده های عصب، ماهیچه، استخوان و خون است. در بدن همه ما مراکز نامرئی انرژی و مجاری متافیزیکی وجود دارند، نيروي شگفت انگيزی كه اعجاز خلقت محسوب می‌شود. اين نيروي بالقوه به ترتیب «چاکرا» و «نادی» نامیده می‎‌شوند.

کلمه سانسکریت چاکرا، در لغت به معنای چرخ یا دیسک است و در یوگا، مراقبه و آیورودا از آن به چرخ­‌های انرژی بدن تعبیر می­‌شود. چاكراها انرژی حياتی را از محيط اطراف و از كيهان می‌گيرند و آن‌ها را به امواج مورد نياز نقاط مختلف بدن تبديل می‌كنند.

علاوه براين، چاکراها این انرژی را به محیط اطرافشان نیز پخش می‌كنند. چاکراها پرانای کیهانی را دریافت کرده، مانند یک مبدّل ولتاژ، آن را کاهش یا افزایش می‌دهند و در اختیار ارگان‌ها و قسمت‌های مختلف بدن قرار می‌دهند.

این مراکز روانی همان‌طور که پرانا را برای عملکردها و قسمت‌های مشخص بدن مورد استفاده قرار می‌دهند، به همان نسبت می‌توانند به عنوان ماشه‌ای برای بیدار کردن توانایی‌های برتر و آگاهی‌های عمیق‌تر به کار روند. توسط اين سيتسم انرژي، انسان دائم در حال تبادل انرژي با كيهان، دنيا و انسان هاي ديگر است.

طبق دست نوشته هاي قديمي۸۸۰۰۰ چاكرا در بدن هر يك از ما وجود دارد و به ندرت می‌توان نقطه‌ای در بدن انسان پيدا كرد كه در برابر دريافت و انتقال يا تغيير دادن انرژی‌ها حساس نباشد. فقط حدود ۴۰ چاكرای فرعی وجود دارد كه مهم‌ترين آن‌ها در طحال، پشت گردن، كف دست‌ها و كف پاها قرار دارند. تقسيم‌بندی ديگری هم برای تعداد چاكراها وجود دارد كه می‌گويد  ۷ چاكراهای مهم در بدن انسان وجود دارد كه دائما در حال چرخش به سر می‌برند.

چرا چاکراها مهم هستند؟

چاکراها یا همان چرخ­‌های چرخان انرژی به مراکز عصبی اصلی بدن مرتبط هستند و هر چاکرا در برگیرنده حجم عظیمی از نقاط و رشته های عصبی، ارگان های بدن و حالت های روحی، عاطفی و روانی هستند. از آنجایی که هر چیزی در حال پویایی و حرکت است، هماهنگی و متعادل و روان بودن چاکراها بسیار ضروری است و درصورت وجود مانع، جریان انرژی متوقف خواهد شد.

برای اینکه به یک دیدگاه روشن تری در مورد اهمیت چاکراها برسیم در ادامه با یک مثال ساده توضیح خواهیم داد که چرا چاکرا مهم است. دریچه تخلیه کف حمام منزل خود را در نظر بگیرید، اگر حجم زیادی از مو وارد این دریچه شود چه اتفاقی رخ می دهد؟ همان طور که به ذهن شما هم رسید، بعد از مدتی مو در مسیر تخلیه جمع می شود، باکتری ها رشد می کنند، آلودگی بیشتر و بیشتر می شود و در نهایت، تجمع مو منجر به مسدود شدن مسیر آب خروجی می شود.

همین مثال در مورد بدن و چاکراها هم صدق می کند؛ با این تفاوت که گرفتگی درچه تخلیه حمام یک رخداد فیزیکی و به راحتی قابل حل است، در حالی که متعادل نگه داشتن یک چاکرا چالش برانگیزتر و کمی دشوارتر است.

لازم نیست نگران باشید؛ تا زمانی که شما در مورد فعل و انفعالات درونی خود آگاه هستید، مسئله چندان دشوار نخواهد بود. از آن جایی که ذهن، جسم، ضمیر و روح به هم متصل هستند، به محض آگاهی از هر گونه عدم تعادل در یکی از این موارد، می توان از طریق مراقبه چاکرا دوباره تعادل را میان آن ها برقرار کرد.

به طور مثال، شخصی را تصور کنید که اخیرا همسر خود را از دست داده است و با مشکل برونشیت حاد نیز دست و پنجه نرم می کند. فرد با هر بار سرفه، درد شدیدی در ناحیه سینه خود احساس می کند و در نتیجه چاکرای قلب او به طور کل، تحت تاثیر قرار می گیرد. در چنین موردی، چنانچه فرد ارتباط بین برونشیت و فقدان اخیر را درک کند و با این اندوه مانند یک بیماری فیزیکی رفتار کند، درمان به سرعت نتیجه می دهد¹.

هفت چاکرای اصلی را بشناسید!

از چاکراها به عنوان نقاط انرژیکی بدن نیز یاد می شود. این مراکز پر انرژی وظایفی از قبیل کنترل ویژگی های روحی و جسمی بدن را بر عهده دارند. همان طور که اشاره کردیم، تعداد این چاکراها در بدن زیاد است که هفت چاکرای اصلی در امتداد ستون فقرات قرار دارند.

این چاکراها از پایین به بالا، چاکراهای شماره ۱-۲-۳-۴-۵-۶-۷ نام گذاری شده اند و اعمال آن ها در مقابل شماره چاکرای مربوطه بصورت زیر خلاصه می شود:

1. چاکرای ریشه: چاکرای ریشه یا مولادهارا به چاکرای قدرت و کنترل کننده شهوت و هوس نسبت به هر چیز شناخته می شود. این چاکرا حاوی منبع انرژی بسیار قوی به نام کندالینی است که در صورت آزاد شدن قادر است مابقی چاکرا ها را متعادل کند.

2. چاکرای خاجی: چاکرای خاجی یا سوادهیستانا، چاکرای کنترل کننده  کشش جنسی، دستگاه تناسلی و دستگاه دفع ادرار و کنترل کننده عادت انگشت مکیدن یا جویدن ناخن است.

3. چاکرای ناف: چاکرای ناف یا مانی‌پورا، کنترل کننده کبد، دستگاه گوارش، کمر و حس اعتماد به نفس و اراده است.

4. چاکرای قلب: چاکرای قلب یا آناهاتا کنترل کننده قلب، عروق، عشق، عواطف و احساسات است.

5. چاکرای گلو: چاکرای گلو یا ویشودهی کنترل کننده گردن، دستگاه تنفسی، غده تیروئید، خلاقیت و استعداد به ویژه در زمینه های هنری و حسی است.

6. چاکرای پیشانی: چاکرای پیشانی، چاکرای آجنا، چشم سوم یا چاکرای آگاهی برتر نیز نامیده می شود وکنترل کننده حس ششم است.

7. چاکرای تاج سر: چاکرای تاج سر، کنترل کننده مغز و اعصاب و ارتباط با یگانه خالق هستی و هم­چنین چاکرای معنوی و تقویت کننده حس ارتباط با دنیای ماورایی است.

از میان هفت چاکرای اصلی که به آن ها اشاره کردیم، سه چاکرای نخست به بدن و دنیای مادی، سه چاکرای بعدی به ذهن و دنیای روحی ما تعلق دارند. چاکرای هفتم فراسوی این دو است. کسانی که در عیش و نوش و مادیات و خواسته های زمینی زیاده‌روی می‌کنند به‌طور طبیعی در سه چاکرای پایینی باقی می‌مانند.

این سه مرکز انرژی یعنی مولادهارا، سوادهیستا و مانی پورا زمینی‌اند، توسط نیروی جاذبه هدایت می‌شوند و رو به‌سوی پایین دارند. سه مورد بعدی آناهاتا، ویشودهی و آجنا آسمانی‌اند و نیروی جاذبه بر آن‌ها بی‌تأثیر است، به‌جای آن قانون شناوری بر آن‌ها حاکم است و رو به‌سوی بالا دارند.

مهم‌ترين نادی‌ها و کانال‌های بدن انسان

نادی‎‌ها ساختارهایی در بُعد ماورایی انسان هستند که در حد واسط چاکراها و سیستم عصبی قرار گرفته‌‎اند. به این معنی که انرژی‌های ورودی به چاکراها، به وسیله نادی‌‎ها، به گونه‌‎ای تغییر می­‌کند و تبدیل می‌‎شود تا بتواند به سیستم عصبی منتقل شود.

در واقع نادی‌‎ها با تغییر طول موج و فرکانسِ انرژی‌های مذکور، آن‌ها را به بُعد فیزیکی نزدیک می‎‌کنند، تا سیستم عصبی بتواند آن‌ها را دریافت کند. در واقع، می توان این طور تفسیر کرد که نادی های همانند رگ ها یا عصب ها در کل بدن پرانیک ما پخش هستند و مسئول انتقال انرژی از چاکراهای اصلی به تمام نقاط بدن و چاکراهای فرعی می باشند.

به اعتقاد برخی از متافیزیسین‎ها، در بدن انسان هفتاد و دو هزار نادی وجود دارد که چهارده‌تای آن ­ها اصلی هستند. در ادامه، نکاتی در مورد نادی‌ها بیان می‌شود که به درک بهتر مفهوم آن­ها کمک می‌کند.

مهم‌ترین نادی‎‌های بدن انسان، سه نادی «آیدا»، «پینگالا» و «سوشومنا» هستند. این سه نادی از انتهای ستون فقرات تا ساقه مغز امتداد دارند. آیدا و پینگالا در اطراف نخاع در جهت‌‎های مخالف با هم تقاطع دارند و به همین حالت در هم تنیده شده و تا بـالاترین قسمت ستون فقرات ادامـه می‌‎یابند.

در نقـاط تقاطع آیدا و پینگالا، ۷ چـاکرای اصلی قرار دارند. در واقع، همه‌ی سیستم‎‌هـای روحی دارای جنبه‎‌های فیزیکی در جسم ما هستند که این نادی‌‎ها معادل‌ روحی سیستم‎‌های عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک می‎‌باشند. هم­چنین، سوشومنا در مرکز ستون فقرات مستقیماً به طرف بالا امتداد دارد و بر کانال مرکزی نخاع منطبق است.

این سه نادی مهم از طریق سوراخ‌‎های بینی با دم و بازدم در ارتباط هستند. سوراخ سمت چپ ایدا و سوراخ سمت راست پینگالا است و هنگامی که دم و بازدم به توازن از هر دو مجرا انجام شود، سوشومنا فعال می گردد. نادی سوشومنا علت اعمال روحانی است که هدف یوگی و مدیتیتور است تا آن را به‌کار اندازد.

سوشومنا مستقیما از مرکز ستون فقرات عبور می ­کند و با آیدا و پینگالا در نقطه ای که کمی بالاتر از بینی، بین دو ابرو است (نقطه ای که آجنا چاکرا قرار دارد) غوطه ور می­ شود. علاوه براین، کندالینی شاکتی (نیروی قوی روحانی) درمسیر کانال سوشومنا به سمت بالا حرکت می کند به همین دلیل این نادی از اهمیت ویژه تری برخوردار است.

هنگامی که هر دو سوراخ بینی تحرک دارند به این معنی است که راه عبور سوشومنا باز است. بنابراین، متناسب کردن تنفس و انجام تمرینات پرانایاما مهم است و به باز کردن نادی سوشومنا کمک می کند. زمانی که سوشومنا جریان دارد، انرژی های ذهنی و فیزیکی متناسب و موزون می شوند، افکار پیوسته و ذهن آرام می گیرد.

با توجه به آن چه در این مطلب در مورد چاکراها گفتیم، شناخت چاکراها و آگاهی از تعادل یا عدم تعادل هر کدام از چاکراها اهمیت بسیار زیادی در تعادل کلی جسم، روح و ذهن ما دارد. تشخیص این عدم تعادل در ظاهر، بری افراد عادی معمولا کمی دشوار است، مگر این که مشکل آشکاری در قسمتی از بدن رخ دهد.

به عنوان سخن پایانی در این مطلب باید بگوییم، ما همان طور که به بدن جسمانی خود توجه داریم و آن را می شناسیم و به ورودی آن توجه داریم، باید به بدن پرانیک خود نیز توجه کنیم و این مراکز انرژی را بیشتر و بهتر بشناسیم و سعی کنیم با دانش صحیح و راهکارهای موجود آن ها را به تعادل برسانیم و این گونه به تبع آن جسم سالم ­تر و ذهن آرام تری نیز خواهیم داشت. زیرا تمامی این ابعاد با یکدیگر مرتبط و بر روی هم اثرگذار می باشند.

در نوشته های بعدی بیشتر به بدن پرانیک و چاکراها می‌پردازیم و در کنار این مطالب، ورکشاپ های آموزشی هر چاکرا را نیز در نظر داریم که می تواند شما را در مسیر دستیابی به تعادل خالص و ناب یاری کند.

منابع:

در تهیه این مطلب از منابع زیر استفاده شده است.

1. چوپرا