آیا ترس از یک حمله آسم دیگر شما را از انجام بازی مورد علاقه‌تان یا لذت بردن از هیجانات زندگی دور کرده است؟ زندگی با بیماری مزمن ریه می‌تواند دشوار و طاقت‌فرسا باشد، بنابراین مهم است که تا جایی‌که می‌توانید کمک بگیرید.
به احتمال زیاد تا به حال روش‌های زیادی را برای مقابله بهتر با آسم امتحان کرده‌اید. اما آیا به یکی از ساده‌ترین و امیدوارکننده‌ترین راه‌حل‌های موجود یعنی یوگا توجه کرده‌اید؟ می‌دانستید که یوگا می‌تواند به کاهش اثرات آسم کمک کند و در بعضی موارد آن را درمان کند؟
یوگا مجموعه‌ای از حرکات همراه با تمرینات تنفسی و مدیتیشن است. افراد برای حفظ تناسب‌اندام، انعطاف‌پذیری و حفظ تعادل، یوگا تمرین می‌کنند. اما آیا یک تمرین منظم یوگا می‌تواند به افراد مبتلا به آسم هم کمک کند؟
اگر می‌خواهید بدانید که یوگا چطور می‌تواند به افراد مبتلا به آسم و کنترل آن کمک کند؟ این مطلب اطلاعات مفیدی درمورد این موضوع به شما می‌دهد.
آسم چیست؟
آسم یک بیماری تنفسی مزمن است که باعث التهاب در لوله‌های برونش یا نایژه (که وظیفه انتقال هوا به داخل و خارج کیسه‌های هوایی ریه‌ها را بر عهده دارند) می‌شود.
در طی حمله آسم، لوله‌های برونش منقبض می‌شوند. این حمله مسیر هوا را باریک‌تر کرده و باعث می‌شود نفس کشیدن بسیار دشوار شود. فرد با هر بار نفس کشیدن، اکسیژن کم‌تری دریافت کرده، در بازدم با مشکل روبه‌رو می‌شود. ممکن است خیلی سریع نفس بکشد و یا احساس کند قادر به نفس کشیدن نیست. در نتیجه علائمی مانند سرفه، خس‌خس سینه و گرفتگی قفسه سینه ایجاد می‌شود.
سیستم تنفسی یکی از مهم‌ترین قسمت‌های بدن است زیرا با کل بدن در ارتباط است و اکسیژن هر سلول را تأمین می‌کند. این سیستم شامل ریه‌ها، بینی، دهان، سینوس‌ها و تمام مجاری بدن است که اکسیژن را در سراسر بدن منتقل می‌کنند.
اکسیژن استنشاق می‌شود، سپس به انرژی تبدیل می‌شود و به‌شکل دی‌اکسیدکربن بازدم می‌شود. همچنین از هوا برای تولید صدا از طریق لرزش آکوردهای صوتی استفاده می‌شود.
هرچیزی‌که باعث کمبود اکسیژن در سیستم تنفسی شود، یک‌سری نتایج منفی در پی دارد و در بدترین حالت منجر به مرگ می‌شود. این واقعیت ساده روشن می‌کند که تنفس صحیح و سلامت ریه‌ها و سیستم تنفسی چقدر مهم هستند.
اگر آسم دارید، تنها نیستید. بنابر منابع معتبر، تقریباً 300 میلیون نفر در سراسر جهان با این اختلال التهابی مزمن درگیر هستند. آسم می‌تواند هرکسی را درگیر کند، اما سیاه‌پوستان تقریباً سه برابر بیش‌تر از سفیدپوستان می‌میرند. در افراد سیاه‌پوست حملات آسم شدیدتری دیده می‌شود.
عوامل زیادی وجود دارند که به ریه‌های ما آسیب می‌رسانند. آلودگی هوا، دود، رژیم غذایی ناسالم و فعالیت بدنی کم، عملکرد درست ریه‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و می‌توانند باعث حمله آسم شوند.. در مورد عفونت‌های ویروسی مانند کرونا، ریه‌های ما بسیار تأثیرپذیرند. اگر ریه‌های قوی و سالمی نداشته باشیم، چنین بیماری‌هایی واقعاً می‌توانند به سیستم تنفس‌مان آسیب وارد کنند.
دلایل و علائم حمله آسم
به‌نظر می‌رسد حمله آسم از هیچ‌جا به‌وجود نیامده است. اما بسیاری از افراد معتقدند که عوامل محرک خاصی باعث حملات آن می‌شود. ثبت این عوامل محرک، می‌تواند به فرد کمک کند تا از حمله بعدی آسم جلوگیری کند.
برخی از محرک‌های رایج عبارتند از:
- تغییرات هوا
- آلرژن ها، مانند گرده گل
- عفونت‌های سینوس یا سایر عفونت‌های دستگاه تنفسی
- فعالیت شدید جسمی
- گرد و خاک
- هاگ کپک
- قرار گرفتن در معرض پُرز و موی حیوانات خانگی
- ضدعفونی‌کننده‌ها
- عطر یا سایر مواد شیمیایی تحریک‌کننده
- آلودگی هوا
- مواد شیمیایی سمّی، مدفوع سوسک و موش
- استرس
بعضی افراد یک یا دو روز قبل از حمله آسم، علائم هشدار‌دهنده آن را دریافت می‌کنند. ثبت این علائم می‌تواند به فرد کمک کند تا حمله بعدی را پیش‌بینی کند. برخی از علائم رایج حمله بعدی عبارتند از:
- مشکل تنفس
- تنفس بسیار سریع
- خس‌خس سینه یا بریده بریده نفس کشیدن
- ضربان قلب سریع
- عدم امکان تکمیل یک جمله
- وحشت و اضطراب
- سرفه‌های غیر قابل توضیح
- کم‌خوابی
- افزایش احتقان قفسه سینه
- خستگی
- سردرد
- تب یا لرز
- اگزما
- آبریزش یا خارش چشم
یوگا چگونه می‌تواند به آسم کمک کند؟
اگرچه دارو بخش مهمی از برنامه درمان آسم است، اما فرایند درمان می‌تواند شامل درمان‌های غیر دارویی مانند تمرینات یوگای سازگار با شرایط بدنی‌تان، باشد.
افزودن تمرینات منظم یوگا به یک برنامه درمانی آسم به افزایش تنفس عمیق و آگاهی از بدن، کاهش سرعت تنفس و ایجاد آرامش و تسکین استرس کمک می‌کند و همه این موارد برای افرادی که آسم دارند، مفید هستند.
یوگا می‌تواند به‌طور قطعی علائم آسم را کنترل کند. تحقیقات نشان داده‌اند که تمرین منظم یوگا می‌تواند به افراد مبتلا به این بیماری کمک کند تا تنفس‌شان را کنترل کرده و استرس را که یکی از عوامل اصلی تحریک‌کننده‌ی آسم است، کاهش دهد.
در یک بررسی معتبر در سال 2014، محققان 14 مطالعه را با 824 شرکت‌کننده تجزیه و تحلیل کردند. این مطالعات تأثیر یوگا را بر روی علائم، عملکرد ریه و کیفیت زندگی در افراد مبتلا به آسم آزمایش کرده است که در پایان محققان نتیجه گرفتند که یوگا می‌تواند پروسه‌ی درمان آسم را تکمیل و تسریع کند.
بسیاری از افراد مبتلا به مشکل با انجام تمرینات یوگا احساس بهتری دارند. یوگا می‌تواند با بهبود وضعیت و باز کردن عضلات قفسه سینه، که باعث تنفس بهتر می‌شود، کمک‌کننده باشد.
این حرکات اکسیژن بیش‌تری را به ریه‌هایتان وارد کرده که سرعت تنفس‌تان را تنظیم می‌کند. اگر به آسم مبتلا هستید، بدن‌تان برای تنفس باید تلاش بیش‌تری کند. تنفس دیافراگمی با باز کردن مجاری تنفسی، تقویت عضلات شکم و افزایش عملکرد ریه و قلب، این تلاش را کاهش داده و می‌تواند به تسکین علائم آسم کمک کند.
مهارت در حفظ آرامش به‌خصوص در وضعیت آسم شدید، بسیار مهم است. هنگامی‌که نمی‌توانید نفس بکشید، وحشت‌زده می‌شوید. یوگا برای آرامش ذهن‌تان و کمک به خونسردی در شرایط وحشتناک طراحی شده است.
به‌نظر می‌رسد که تمرین یوگا تأثیر قدرتمند و عمیقی بر سیستم تنفسی دارد. با تمرین تنفسی “پرانایاما” در یوگا، می‌توانید اکسیژن دریافتی‌تان را تا پنج برابر افزایش دهید. خون غنی از اکسیژن به مغز، قلب، ریه‌ها و اندام‌های گوارشی باعث می‌شود که این اندام‌ها بهتر کار کنند و سلامت‌تان را تقویت کنند. علاوه بر این، تنفس عمیق می‌تواند به شما کمک کند تا جریان سیستم لنفاوی‌تان را بهبود دهید و در نتیجه به بدن کمک می‌کند تا از سموم خلاص شود.
انجام منظم تمرینات تنفسی نه‌تنها کارایی سیستم تنفسی را چند برابر کرده بلکه می‌تواند مشکلات سیستم تنفسی مانند سینوس، آسم، تب یونجه (یا رینیت آلرژیک مجموعه‌ای از علائم كه با درگیری بینی ایجاد شده و گاهی منجر به ایجاد آسم می‌شود)، تنگی نفس و آلرژی را حل کند.
جدای از تمرینات تنفسی، دلایلی وجود دارند که حرکات یوگا می‌توانند تأثیراتی ایجاد کند که از سیستم تنفسی در حجم دادن به ریه‌ها و دادن فضای تنفس کافی به آن‌ها، با فعال کردن قسمت‌های مختلف بدن و تحریک جریان خون پشتیبانی می‌کند تا اکسیژن کافی فراهم شود.
در طول حمله آسم، ما هر ماهیچه‌ای که می‌توانیم استفاده کنیم را برای تنفس درگیر می‌کنیم و در نتیجه، عضلات ما به‌‌شدت سفت می‌شوند. کشش شانه‌ها، کمر، پهلو و عضلات به‌طور روزمره شرایط خوبی برای عادت دادن این عضلات در صورت حمله آسم است.
بعضی از حرکات ایستاده‌ی یوگا باعث باز شدن ناحیه قفسه سینه می‌شوند و به این ترتیب نه‌تنها عضلات تنگ و سفت این منطقه را ریلکس کرده، بلکه شروع به حرکت و تحریک مناطقی از ریه شده که قبلاً به‌دلیل وضعیت بد بدن، تنش و استرس به “فضای مرده” تبدیل شده بود.
با انجام حرکات وارونه، گردش خون در بدن به‌طور اساسی تغییر کرده و در مناطق بالای قلب به‌دلیل تأثیر گرانش، جریان خون افزایش پیدا می‌کند.
در نتیجه، همه سیستم‌های بدن با هم مرتبط هستند و حرکات یوگا به‌طور مستقیم، بر سیستم کل بدن تأثیر می‌گذارند.
حرکات یوگا برای آسم
در این‌جا به چند تمرین یوگا برای مقابله با آسم اشاره می‌کنیم:
- پرانایاما (تمرین تنفس): این روش تنفس باعث آرامش ذهن و تعادل انرژی سیستم عصبی می‌شود. همچنین همه کانال‌های انرژی را پاک کرده و گردش خون را بهبود می‌دهد.
- پیچ ماهی (آردهاماتسیندرآسانا): این حرکت عضلات قفسه سینه را باز کرده و اکسیژن‌رسانی به ریه‌ها را بهبود می‌دهد، در نتیجه احتمال حمله آسم کاهش می‌یابد. باعث ایجاد آرامش شده و عضلات تنه، کمر و تنفس‌تان را هدف قرار می‌دهد؛ دیافراگم، عضلات بین‌دنده‌ای و همچنین عضلات شکم و گردن.
- حرکت پل (ستوبانداساروانگ‌آسانا): این حرکت قفسه سینه و ریه‌ها را باز کرده و مشکل تیروئید را کاهش می‌دهد. همچنین فرایند هضم را بهبود داده و برای بیماران آسم بسیار مفید است. این حرکت سینه شما را کشش داده و باعث تنفس عمیق می‌شود.
- حرکت مارکبرا (بوجانگ‌آسانا): حرکت کبرا قفسه سینه را کشش داده، گردش خون را بهبود می‌دهد و برای افراد مبتلا به آسم بسیار توصیه می‌شود. این حرکت گردش خون را تقویت کرده، انعطاف‌پذیری ستون فقرات را بهبود داده و باعث تنفس عمیق می‌شود.
- آدوموکا شوان‌آسانا (سگ سر پایین): این حرکت باعث آرامش ذهن و کاهش استرس می‌شود و برای افرادی که با آسم و سینوزیت درگیر هستند، مناسب است.
- باداکون‌آسانا (حرکت پروانه) حرکت پروانه گردش خون را تحریک و بهبود می‌دهد، خستگی را برطرف کرده و اثر درمانی خوبی بر آسم دارد.
- پوروُتان‌آسانا (کشش جلوی بدن): این حرکت باعث بهبود سیستم تنفسی، تحریک غده تیروئید و همچنین تقویت مچ دست، بازوها، کمر و ستون فقرات می‌شود
- اوتان‌آسانا(خم به جلو ایستاده): این حرکت می‌تواند عضلات سینه را باز کرده تا تنفس را راحت کند. همچنین باعث کشش عضلات پشت شده و به شما کمک می‌کند تا عمیق‌تر نفس بکشید.
تمرین روزانه این حرکات یوگا و روش‌های تنفسی به‌مدت 15 تا 20 دقیقه به‌طور قابل توجهی احتمال حمله آسم را کاهش داده و حتی ممکن است به شما کمک کند تا از شر آن خلاص شوید. چند دقیقه صرف مراقبه نیز تجربه شما را ارتقا داده و به آرامش ذهن‌تان کمک می‌کند.
روش‌های درمان آسم
چندین روش می‌توانند خطر حمله آسم را کاهش دهند که شامل موارد زیر می‌شوند:
- ورزش
- حفظ یا رسیدن به وزن مناسب
- اجتناب از عوامل تحریک‌کننده آسم
- مدیریت آلرژی‌های محیطی و غذایی
- ترک سیگار
- داروهای خاص، از جمله اسپری‌ها و درمان بیولوژیک
|
موارد زیر می‌توانند در هنگام حمله آسم، مفید باشند: · ✔ به فرد کمک کنید تا آرام بماند. وحشت می‌تواند تنفس را دشوارتر کند. · ✔ از ماده حساسیت‌زا یا منبع حمله دور شوید. برای بسیاری از افراد، انتقال به فضای خنک‌تر و تهویه مناسب کمک‌کننده است. · ✔ از اسپری آسم استفاده کنید. اسپری‌های آسم دارای گشادکننده برونش هستند که می‌توانند به کندی حمله کمک کنند. · ✔ به حالت ایستاده بنشینید و نفس‌های عمیق و آهسته بکشید. · ✔ با شماره تلفن 115 تماس بگیرید یا به اورژانس بروید. اگر حمله بهتر نشود و بعد از چند بار استفاده، اسپری کار نکند، مراجعه به اورژانس ضروری است. هنگامی‌که فردی دچار حمله شدید آسم می‌شود، ممکن است از طریق ماسک به اکسیژن نیاز داشته باشد و یا لازم باشد از یک دستگاه تنفس بیمارستانی استفاده کند.
|
عوامل سبک زندگی موثر بر آسم
ایجاد تغییر در سبک زندگی می‌تواند به افراد کمک کند تا آسم خود را به‌طور مؤثرتری کنترل کنند. اقدامات مثبت عبارتند از:
- ترک سیگار و اجتناب از استعمال دخانیات برای جلوگیری از فشارهای غیرضروری بر سیستم تنفسی
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از میوه و سبزیجات برای کمک به کاهش التهاب و جلوگیری از حملات آسم
شواهد نشان می‌دهند که سطح پایین ویتامین (دی) با افزایش خطر حملات آسم در کودکان و بزرگسالان ارتباط دارد. همچنین نشان می‌دهد که مصرف هر روز مکمل ویتامین (دی) می‌تواند خطر حمله شدید آسم را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد.
- استفاده از محصولات تمیزکننده ایمن برای محدود کردن مواد شیمیایی سمّی
- مشورت با یک مربی متخصص و آگاه برای داشتن یک رژیم ورزشی ایمن برای تقویت بدن
- کاهش استرس از طریق آرامش، مراقبه و یوگا
- حفظ وزن مناسب
حرف آخر!
یوگا می‌تواند آسم را تسکین دهد و منجر به مزایای سلامتی دیگری نیز بشود. مهم، یافتن روشی است که برای شما راحت و قابل‌دسترس بوده و اضطراب‌تان را کاهش دهد. سرعت‌تان را از کم شروع کنید و مراقب باشید خودتان را برای انجام حرکتی که منجر به تنش یا آسیب می‌شود، تحت‌فشار قرار ندهید.
یادگیری و تمرین یوگا زیر نظر یک معلم آموزش‌دیده ضروری است. می‌توانید هر روز در حالت ریلکس و رهاسازی عضلات یك یا دو مورد از كشش بدن را انجام دهید. بیش‌تر از هر چیز، فواید ثانویه یوگا مانند احساس آرامش، افزایش تحرک، انعطاف‌پذیری بهتر و بهبود تعادل است که اهمیت دارد.
کنترل شما بر آسم به شما این امکان را می‌دهد تا از زندگی‌تان بیش‌تر لذت ببرید. با کمک یوگا می‌توانید توانایی‌های‌تان را تقویت کرده و زندگی را در حد عالی تجربه کنید!
منابع:
در تهیه این مطلب از منابع زیر استفاده شده است: