آیورودا (علم تغذیه یوگی) چیست؟

مفهوم آیورودا چیست؟

آیورودا به معنی «علم زندگی»، یکی از روش های باستانی و کهن هند است که در آن از گیاهان دارویی و ماساژهای خاص برای درمان بیماران استفاده می‌شود. اساس آیورودا بر سلامتی و تندرستی از طریق ایجاد تعادلی ظریف میان ذهن، بدن و روح است. همچنین، توصیه به رژیم‌های غذایی سالم، جایگاه ویژه‌ای در آیوردا دارد.

در آیورودا سه طبیعت (دوشا)ی اصلی تعریف می‌شود واتا (باد و فضا)، پیتا (آتش و آب) و کافا (خاک و آب) که هر یک در تعادل بدن نقش دارند. ولی زمانی‌که هر یک از آنان دچار عدم تعادل می‌شوند مشکلات آغاز می‌شود، مشکلاتی که ذهن و جسم را در بر می گیرد. آیورودا همیشه سعی در حفظ تعادل فرد با توجه به طبیعت ذاتی‌اش دارد.

Image Source: https://www.sundayguardianlive.com/news/ayurveda-needs-relook-amid-covid-19-crisis

آیورودا چه هدفی را دنبال می‌کند؟

آیورودا قدیمی ترین و اصیل ترین روش درمانی است که بیش از 3000 سال پیش در کشور هند به منصه ظهور رسید. هدف آیورودا آگاهی از علم زندگی و عمر طولانی و ترویج سلامتی و تندرستی است و بیشتر تاکید بر توسعه و ترویج سلامتی دارد تا مبارزه با بیماری.

آیورودا به جنبه های مختلفی از سبک زندگی انسان می پردازد که از آن جمله می توانیم به اصلاح رژیم غذایی، مراقبت های رفتاری، رایحه درمانی، ماساژ و یوگا برای حفظ آرامش روح و اصلاح محیط زندگی برای دفع تنش ها اشاره کنیم.

اگر ذهن، جسم و روح ما با جهان هارمونی و هماهنگی داشته باشد، ما از سلامتی مناسب و خوبی برخوردار خواهیم بود.

دوشا در آیورودا

کسانی که آیورودا را تمرین می کنند، معتقدند که هر فرد از پنج عنصر اساسی موجود در جهان هستی تشکیل شده است که عبارتند از فضا، هوا، آتش، آب و زمین. این ها برای ایجاد سه نیروی حیات یا انرژی در بدن انسان ترکیب می شوند و نحوه عملکرد بدن را کنترل می کنند.

آیورودا هشت شاخه درمانی را در بر می گیرد که روش درمان آن بر اساس دوشا (مزاج) است. دوشاها شکل دهنده ترکیب وجودی ما هستند و اگر به دوشای مربوط به خودمان آگاه باشیم، می توانیم زندگی سالم تر و متعادل تری داشته باشیم.

درست همان طوری که هر دانه برف دارای ساختار منحصر به فرد خود است، هر انسانی طرح و ترکیب وجودی منحصر به فردی دارد. این طرح همانند یک نقشه، از اشکال، رفتار، احساسات، عواطف و ظواهر متنوعی تشکیل شده است. چگونگی و نسبت تجلی یافتن هر دوشا در وجود هر شخص عامل منحصر بفردی هر یک از انسان ها است. دوشاها همان نیروی حیات هستند که به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:

دوشای کافا 🌎

دوشای کافا در برگیرنده عناصر زمین و آب است. بنابراین، کافا خواصی مانند سنگینی، آهستگی، ثبات و در عین حال نرمی، تراکم، سختی و سردی را متحد می کند. دوشای کافا در بدن مسئول استحکام کلیه ساختارها و همچنین تنظیم مایعات بدن است.

دوشای پیتا 🔥

دوشای پیتا شامل عناصر آتش و آب است اما عنصر آتش در آن پررنگ تر است. بنابراین، پیتا تمام فرایند سوخت و ساز و تعادل دمایی و هورمونی بدن را تنظیم می کند. گرسنگی، تشنگی و حتی هوش به دوشای پیتا مرتبط است.

دوشای واتا  🌪

این دوشا در برگیرنده عناصر فضا و هوا است. دوشای واتا مسئول انرژی و حرکت و در عین حال تکانه های عصبی است. نفس کشیدن، صحبت کردن، گردش خون و گوارش همه مظهر این دوشا هستند.

هر سه دوشا در همه افراد وجود دارد ولی معمولا یکی از این سه غالب است. شخصیت، عکس‌العمل‌ها، تمایلات غذایی و ساختار بدنی هر فرد تحت تاثیر دوشای غالبش قرار می‌گیرد. زندگی کردن بر اساس اصول آیورودیک باعث می شود زندگی سالم تر و عمر طولانی تر همراه با آرامش داشته باشیم.

Image Source: https://www.dnaindia.com/ahmedabad/column-ayurveda-treatment-a-first-choice-need-for-more-science-2694121

توصیه‌های آیورودیک در سبک زندگی

– قبل از ساعت 10 شب به رختخواب رفته و سعی کنید 7 الی 8 ساعت بخوابید.

– قبل یا همزمان با طلوع خورشید بیدار شوید.

– تلاش کنید بطور مرتب و متعادل، تمرین فیزیکی داشته باشید.

– حتما زمانی برای آرامش خود در نظر بگیرید. تا جایی که امکان دارد حرف‌های غیر ضروری نزنید. در طول هفته، ساعاتی را در سکوت و آرامش سپری کنید. جایی که نه صحبت کنید، نه بنویسید، نه فیس بوک، نه اینستاگرام، از هیچ‌کدام خبری نباشد. همه را خاموش کنید، ساکت باشید و لذت ببرید.

– پاهایتان را با روغن کنجد و آووکادو ماساژ دهید.

با رعایت نکات آیورودا، فصول سال را سر کنید و بدون این‌که دستخوش گزندهای هر فصل شوید، از زیبایی وانرژی آن بهره ببرید.

آیورودا معتقد است غذایی که ذاتاً خوب یا بد باشد وجود ندارد. مفید یا مضر بودن غذا به بدن شخص بستگی دارد. قدرت بهره‌مند شدن از تمامی خواص حیات‌بخش مواد غذایی مسئلۀ بسیار مهمی است. ولی همۀ انسان‌ها با قدرت یکسانی در این زمینه به دنیا نیامده‌اند.

سه تیپ اصلی بدن یعنی واتا، پیتا و کافا از قدرت هضم متفاوتی برخوردارند.گوارش واتا متغیر و غالباً ضعیف است. گوارش پیتا پرقدرت و شدید است و گوارش کافا، کند و اغلب اوقات سنگین. همان طور که در این مطلب متوجه شدید، شناسایی دوشای غالب، اولین قدم در راستای استفاده از توصیه های آیورودیک است.