مانترا یوگا چیست؟

معمولا با کلمه یوگا تصویری از مجموعه‌ تمرین‌های تنفس و ژست‌های بدنی با بکار گیری تمرکز در ذهن ما نقش می‌بندد. اما فلسفه یوگا خیلی ناشناخته‌تر از گمان‌های ذهنی ما می‌باشد. چون تعریف بدیهی از پیش تعیین شده‌ای برای این ورزش باستانی هندی وجود ندارد و تشکیل شده از تمرین‌های اصلی و فرعی ذهنی و جسمانی در کنار یکدیگر است. مانترا یکی دیگر از تمرین‌های آوایی ساده ولی قدرتمند با رنگ و بویی متفاوت‌تر از دیگر تمرین‌های یوگا می‌باشد.

در این بلاگ با طاتا با جهان شگفت‌انگیز مانتراها بیشتر آشنا می‌شویم.

مانترا چیست؟

مانترا تشکیل شده از یک کلمه تا عبارت یا گروهی از کلمات آهنگین است. که از تکرار آن ذهن به آرامش می‌رسد. در اصل ذکری با آوایی خاص با هدف هدایت انرژی ذهن و پاکسازی افکار منفی است.

مانترا شامل سه بخش قصد، معنا و زمزمه می‌باشد. کلمه اول به منظور این است قصد شما از انجام مانترا روشن و مشخص است.

معنا به منظور مانترای شخصی هر فرد که به میزان تمرین و ارتعاش صدای شما بستگی دارد می‌باشد.

و در تفسیر واژه سوم مانترا را می‌شود به سه روش انجام داد: با صدای بلند و رسا، با صدایی آرام به شکل زمزمه و یا خاموش در درون ذهن.

با صدای بلند میانبری به تمرکز بیشتر روی کلمات ادا شده خواهید زد. اما برخی معتقدند که مانترا تمرین ذهنی است که نیاز به تمرکز و توجه دارد پس بهتر است به شکل خاموش در درون ذهن ادا شود.

جملات تاکیدی و مانتراها دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند. جملات تاکیدی در واقع عبارت‌هایی هستند که برای تغییر باورها و تقویت ذهنیت مثبت به کار می‌روند. این جملات معمولاً با هدف ایجاد احساس خوب، جذب موفقیت، عشق، یا آرامش استفاده می‌شوند و به اصلاح نگرش و رفتار کمک می‌کنند. اما مانتراها، برخلاف جملات تاکیدی، ابزاری معنوی هستند که از طریق تکرار اصوات مقدس یا عبارت‌های خاص به تقویت انرژی معنوی، تمرکز ذهن و حتی شفابخشی می‌پردازند. هدف مانتراها بیشتر مرتبط با رشد روحی و ارتباط با ابعاد عمیق‌تر وجود است.

مانترا از چه زمانی شناخته شد؟

اولین صدای شناخته شده جهان اُم (om) یکی از مهم‌ترین مانتراهاست. این صدا نماد آفرینش و ارتباط انسان و کائنات است. ریشه مانترا به متون باستانی ودایی در هند بازمی‌گردد. در این متون مانتراها به عنوان اصوات مقدسی شناخته می‌شدند. که قدرت ارتباط با نیروی الهی و ایجاد تغییرات مثبت در زندگی را دارند. در فلسفه یوگا، مانتراها به عنوان ابزاری برای تمرکز ذهن و باز کردن مسیرهای انرژی در بدن (نادیس) مورد استفاده قرار می‌گیرند. مانترا صرفا تکرار عبث یک‌سری کلمات بر روی زبان یا در درون ذهن نیست. مانترا را با فهم درست و لحن مناسب باید ادا کرد تا به قدرت این تمرین ایمان آورید و شما را به رهایی رساند.

مانتراها به عنوان راهی برای پاکسازی ذهن، کاهش استرس و ایجاد ارتباط با نیروی برتر شناخته شده‌اند.

مانترا در زبان سانسکریت تشکیل شده از دو بخش است:

بخش اول “Manas” به تفسیر فارسی یعنی ذهن.

بخش دوم “Tra” به تفسیر فارسی یعنی ابزار.

که روی هم رفته به معنی ابزاری برای کنترل افکار پلید ذهنی است.

انواع مانترا

مانتراها در سنت‌های معنوی و یوگا به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام کاربرد و هدف خاصی دارند. انواع مانتراها بر اساس نوع ارتعاش، معنای آن‌ها و نحوه استفاده تقسیم‌بندی می‌شوند.

مانترا بیجا (Bija Mantra)

مانتراهای بیجا به عنوان “مانتراهای بذر” شناخته می‌شوند و معمولاً شامل یک یا چند هجا یا صدا هستند. این مانتراها قدرت ارتعاشی بالایی دارند و برای فعال‌سازی انرژی در چاکراها یا مراکز انرژی بدن استفاده می‌شوند.

معروف‌ترین مانتراهای بیجا:

مانترا OM یا AUM: مانترا (اُم) از شاخص‌ترین مانتراهای بیجا است. با چاکرای تاج (Sahasrara) در ارتباط است که نماد هوشیاری جهان از طریق هماهنگ کردن ذهن و بدن می‌باشد.

مانترا LAM: مانترا لام با چاکرای ریشه (Muladhara) کار می‌کند. که با هدف امنیت ذهنی در کنار امنیت جسمی انجام می‌شود.

مانترا YAM: مانترا یام با چاکرای قلب (Anahata) در ارتباط است که با هدف ترویج عشق و عناصر عاطفی انجام می‌شود.

مانترا HAM: مانترا هام با چاکرای گلو (Vishuddha) در ارتباط است که با هدف پاک‌سازی ادا می‌شود.

مانترا RAM: مانترا رام با چاکرای شبکه خورشیدی (Manipura) که در قسمت معده قرار دارد در ارتباط است و هدف از ادا کردن آن افزایش اعتماد به نفس و باور توانایی‌های فردی است.

مانترا VAM: مانترا وام با چاکرای خاجی (Svadhisthana) که در قسمت پایینی ناف قرار دارد در ارتباط است که هدف از انجام آن افزایش خلاقیت است.

نیرگونا مانترا (Nirguna Mantra)

نیرگونا به معنای «بدون ویژگی» یا «فاقد صفات و شکل» است. این مانتراها به جنبه بی‌صورت، بی‌نام و مطلق خداوند اشاره دارند و هیچ خدای شخصی یا شکل خاصی را فرا نمی‌خوانند.

نیرگونا مانتراها از متون ودایی سرچشمه می‌گیرند و قدیمی‌ترین نوع مانتراها هستند. این مانتراها بسیار انتزاعی و عمیق هستند، تفسیر آن‌ها دشوار است و معمولاً برای افراد مبتدی توصیه نمی‌شوند. هدف آن‌ها فراتر رفتن از محدودیت‌های ذهن و جسم و رسیدن به وحدت با آگاهی خالص و مطلق است.

این مانتراها برای مراقبه‌های عمیق، فراتر رفتن از دوگانگی و تجربه آگاهی ناب به کار می‌روند.

مانترا ساگونا (Saguna Mantra)

ساگونا به معنای “با صفات” است. ساگونا مانتراها به جنبه‌های تجسم‌یافته و شخصی از الهی اشاره دارند. این مانتراها معمولاً به خدایان یا نیروهای الهی خاص اختصاص دارند و شامل نام‌ها، صفات، یا توصیفات آن‌ها می‌شوند. ساگونا مانتراها برای کسانی مناسب هستند که ارتباط عمیق‌تری با شکل‌های تجسم‌یافته الهی مانند شیوا، ویشنو، دورگا یا گانشا دارند.

اُم نامو نارایانایا: (Om Namo Narayanaya) ادای احترام به خداوند نارایانا، یکی از آواتارهای ویشنو که برای مدیتیشن و مراقبت به کار می‌رود.

اُم دوم دورگایای نماها: (Om Dum Durgayai Namaha) برای طلب محافظت و قدرت از الهه دورگا که با هدف طلب قدرت ادا می‌شود.

اُم شری ماها گاناپاتایه نماه: (Om Sri Maha Ganapataye Namah) برای برطرف کردن موانع و ادای احترام به گانش که معمولاً قبل از انجام هر کاری خوانده می‌شود.

فواید و مزایای مانترا

با تکرار مداوم تمرین‌های مانترا تاثیرات عمیق آن را بر ذهن و روح و جسمتان شاهد خواهید بود.

افزایش تمرکز و توجه:

حین تمرین با تمرکز به آواهایی که در ذهن یا بر زبان جاری می‌شوند حواس‌پرتی را به مرور از شما دور می‌کند و به افزایش تمرکز کمک می‌کند.

کاهش استرس و اضطراب:

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای مانترا پاکسازی ذهن از افکار منفی است. با انجام مداوم مانترا سطح هورمون استرس در بدن بسیار کاهش می‌یابد.

تقویت انرژی مثبت و اعتماد به نفس:

مانتراهای مثبت به خودباوری و افزایش اعتماد به نفس کمک می‌کند.

بیداری انرژی‌های درونی:

برخی مانتراها برای فعال‌سازی انرژی‌های نهفته و رسیدن به سطوح بالاتر آگاهی استفاده می‌شوند.

افزایش خلاقیت و حافظه:

وقتی که ذهن از افکار منفی خالی شود و استرس‌های وقت و بی‌وقت را به خود راه ندهد، بدون محدودیت‌ها به یادگیری و خلاقیت بیشتر می‌پردازد.

بهبود سلامت جسمی:

تکرار مانتراها می‌تواند فشار خون را کاهش دهد، عملکرد قلب را بهبود بخشد و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.

بهبود کیفیت خواب:

آرامش ناشی از مانتراها به خواب عمیق‌تر و راحت‌تر کمک می‌کند.

افزایش صبر و تحمل:

تمرین مانتراها به فرد کمک می‌کند با چالش‌ها و مشکلات زندگی با آرامش بیشتری برخورد کند.

بهبود روابط اجتماعی و خودآگاهی:

مانتراها به تقویت احساسات مثبت، مهربانی و شناخت بهتر خود کمک می‌کنند.

نکات مهم قبل از تمرین

برای بهره‌مندی کامل از فواید مانترا و دستیابی به آرامش و تمرکز عمیق، رعایت چند نکته کلیدی پیش از شروع تمرین مانترا اهمیت زیادی دارد. این نکات به شما کمک می‌کند تا ذهن و بدن خود را آماده کنید و تجربه‌ای مثبت و مؤثر از تکرار مانترا داشته باشید:

انتخاب زمان مناسب: بهترین زمان برای تکرار مانترا، ساعات اولیه صبح یا پیش از خواب است؛ زمانی که ذهن آرام‌تر و حواس‌پرتی کمتر است.

محیط آرام: مکانی ساکت و دور از مزاحمت انتخاب کنید تا بتوانید بدون اختلال، تمرکز خود را حفظ کنید.

وضعیت بدن: در حالت راحت و با ستون فقرات صاف بنشینید. این وضعیت به جریان انرژی و تنفس بهتر کمک می‌کند.

تنفس آگاهانه: قبل از شروع، چند نفس عمیق بکشید تا ذهن و بدن آرام شوند و آماده ورود به فضای مانترا شوید.

انتخاب مانترای مناسب: مانترایی را انتخاب کنید که با هدف، باور و نیاز درونی شما هماهنگ باشد. مانترا باید برایتان معنا داشته باشد.

آگاهی و حضور ذهن: هنگام تکرار مانترا، تمام توجه خود را به صدا، ارتعاش و معنای آن معطوف کنید و اجازه دهید افکار مزاحم عبور کنند.

پرهیز از عجله: تمرین مانترا نیازمند صبر و تداوم است؛ انتظار نتیجه فوری نداشته باشید و با آرامش به تمرین ادامه دهید.

پاکیزگی جسم و ذهن: بهتر است پیش از تمرین، بدن تمیز باشد و ذهن خود را از دغدغه‌های روزمره خالی کنید تا پذیرای انرژی مثبت مانترا شوید.

سخن پایانی

در این بلاگ دریافتیم که مانترا یوگا چیزی فراتر از اصوات و هجاهای صدا دار یا خاموش است. تمرین مداوم مانترا به تناسب ذهن و جسم در کنار یکدیگر کمک خواهد کرد تا فرد به صلح درون برسد. تمرین‌های ساده اما عمیق که پایه‌های اولیه روابط معنوی را رقم می‌زند سطح بالایی از خودشناسی، توسعه فردی در کنار بهبود کیفیت زندگی را به شما ارائه می‌کند.

طاتا آکادمی با کلاس‌های مدیتیشن و یوگا ذهنی آرام را در بدنی سالم برایتان به ارمغان می‌آورد.